0-99 ileri geri sayıcı devresi

Resmi Büyütmek için Üzerine Tıklayın.

Devre CMOS 4000 serisi entegrelerle gerçeklerştirilmiş basit bir sayıcı devresidir. Devrenin kalbi, CD4510 ileri geri sayıcı entegresi ve CD4543 BCD’den led displey sürücü entegresinden oluşmaktadır. CD4093 entegresi ise İLERİ-GERİ seçici ve Buton gecikme sağlayıcı olarak kullanılmıştır. Gösterge olarak Katod 7 Segment LED displayler kullanılmıştır.

Devrenin Çalışma Özellikleri:

Devrede üç tane buton bulunmaktadır. İleri sayma butonu, geri sayma butonu ve reset (sıfırlama) butonu. İleri sayma butonuna basıldığında sayıcılar bir ileri sayıyıor. Geri sayma butonuna basınca sayıcılar bir geri sayıyor. Resetleme butonu ile sayıcılar sıfırlanıyor ve başlangıç değerine dönüyor. Bütün sayıcılarda oluşan değerler anında 7 segment LED displeylerde anlık olarak gösterilmektedir.

Devrede kullanılan U1:A ve U1:B 4093 kapıları RS Flip-Flop devresidir. Basılan butona göre ileri ve geri seçici anahtar olarak görev yapmaktadır. B1 Butonu ileri saymayı, B2 butonu geri saymayı sağlamaktadır. U1:C kapısı, R1 direnci ve C1 kondansatörü düzeneği ile B1 ve B2 butonuna basıldığında oluşan palsta gecikme sağlamaktadır. Bu gecikme ile butonların arklarından kaynaklanan atlamalar önlenmekte ve geri saymaya fırsat verilmektedir. D1 ve D2 diyotları ile R2 direncinden oluşan bölüm, bir VEYA (NOR) kapısı görevi görmektedir.

Devrenin Besleme voltajı +5Volt olarak denenmiştir. +5 Volt şemada VDD uçlarına bağlanacak. Ayrıca entegrelerin VDD uçları da +5 Volt besleme ucuna bağlanacak. Entegrelerdeki besleme uçları şemada gösterilmemiştir. İstenirse 4000 serisi entegrelerin müsade ettiği sınırlarda besleme değeri kullanılabir. Besleme voltajı değişikliğinde displeylerin uçlarına bağlanan 470 ohmluk dirençlerin değeri besleme değerine göre seçilmelidir. Besleme voltajı değiştirildikten sonra Geri butonuna basıldığında ileri sayma gibi bir durumla karşılaşılırsa, C1’in 100nF olan değeri değiştirilmelidir. Devrede ayrıca, entegrelerin VDD ve Şase uçları arasına filtre amaçlı olarak 100nF kondansatör kullanılmalıdır.

Devre 0-99 sayıcı olarak yapıldıysa da, sayıcılar ve göstergler arttırılarak sayma hanesi çoğaltılabilir.

Ferhat Çelik

Elektronik mühendisliği için kitaplarla savaşan ve arası hiç iyi olmayan kişi. Kendi gibi elektronik ile ilgileneler için devre arşiv’i kuran Ferhat ÇELİK..

See author's posts