{"id":545,"date":"2013-07-11T15:06:44","date_gmt":"2013-07-11T12:06:44","guid":{"rendered":"http:\/\/devrearsiv.com\/?p=545"},"modified":"2013-09-23T11:04:15","modified_gmt":"2013-09-23T08:04:15","slug":"diyot-ve-cesitleri","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/devrearsivi.com\/diyot-ve-cesitleri\/","title":{"rendered":"Diyot ve \u00c7e\u015fitleri"},"content":{"rendered":"

 <\/p>\n

\"diyot5\"<\/p>\n

1 – Diyot :<\/strong><\/p>\n

Diyot tek y\u00f6ne elektrik ak\u0131m\u0131n\u0131 ileten bir devre eleman\u0131d\u0131r. Diyotun P kutbuna “Anot”, N kutbuna da “Katot” ad\u0131 verilir. Genellikle AC ak\u0131m\u0131 DC ak\u0131ma d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrmek i\u00e7in Do\u011frultma\u00e7 devrelerinde kullan\u0131l\u0131r. Diyot N tipi madde ile P tipi maddenin birle\u015fiminden olu\u015fur. Bu maddeler ilk birle\u015ftirildi\u011finde P tipi maddedeki oyuklarla N tipi maddedeki elektronlar iki maddenin birle\u015fim noktas\u0131nda bulu\u015farak birbirlerini n\u00f6trlerler ve burada “N\u00f6tr” bir b\u00f6lge olu\u015fturular. Yandaki \u015fekilde N\u00f6tr b\u00f6lgeyi g\u00f6rebilirsiniz. Bu n\u00f6tr b\u00f6lge, kalan di\u011fer elektron ve oyuklar\u0131n birle\u015fmesine engel olur. Yandaki \u015fekilde diyotun sembol\u00fcn\u00fc g\u00f6rebilirsiniz. \u015eimdide diyotun do\u011fru ve ters polarmalara kar\u015f\u0131 tepkilerini inceleyelim.<\/p>\n

Diyotta Do\u011fru Polarma :<\/strong><\/p>\n

Anot ucuna g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131n\u0131n pozitif (+) kutbu katot ucunada g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131n\u0131n negatif (-) kutbu ba\u011fland\u0131\u011f\u0131nda P tipi maddedeki oyuklar g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131n\u0131n pozitif (+) kutbu taraf\u0131ndan, N tipi maddedeki elektronlar da g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131n\u0131n negatif (-) kutbu taraf\u0131ndan itilirler. Bu sayede aradaki n\u00f6tr b\u00f6lge y\u0131k\u0131lm\u0131\u015f olur ve kayna\u011f\u0131n negatif (-) kutbunda pozitif (+) kutbuna do\u011fru bir elektron ak\u0131\u015f\u0131 ba\u015flar. Yani diyot iletime ge\u00e7mi\u015ftir. Fakat diyot n\u00f6tr b\u00f6l\u00fcm\u00fc a\u015fmak i\u00e7in diyot \u00fczerinde 0.6 Voltluk bir gerilim d\u00fc\u015f\u00fcm\u00fc meydana gelir. Bu gerilim d\u00fc\u015f\u00fcm\u00fc Silisyumlu diyotlarda 0.6 Volt, Germanyum diyotlarda ise 0.2 Volttur. Bu gerilime diyotun “E\u015fik Gerilimi” ad\u0131 verilir. Birde diyot \u00fczerinde fazla ak\u0131m ge\u00e7irildi\u011finde diyot zarar g\u00f6r\u00fcp bozulabilir. Diyot \u00fczerinden ge\u00e7en ak\u0131m\u0131n d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fclmesi i\u00e7in devreye birdr seri diren\u00e7 ba\u011flanm\u0131\u015ft\u0131r. \u0130deal diyotta bu gerilim d\u00fc\u015f\u00fcm\u00fc ve s\u0131z\u0131nt\u0131 ak\u0131m\u0131 yoktur.<\/p>\n

Diyotta Ters Polarma :<\/strong><\/p>\n

Diyotun katot ucuna g\u00fc\u011f kayna\u011f\u0131n\u0131n pozitif (+) kutbu, anot ucuna da g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131n\u0131n negatif (-) kutbu ba\u011fland\u0131\u011f\u0131nda ise N tipi maddedeki elektronlar g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131n\u0131n negatif (-) kutbu taraf\u0131ndan, P tipi maddedeki oyuklarda g\u00fc\u00e7 kayna\u011f\u0131n\u0131n pozitif (+) kutbu taraf\u0131nda \u00e7ekilirler. Bu durumda ortadaki n\u00f6tr b\u00f6lge geni\u015fler, yani diyot yal\u0131t\u0131ma ge\u00e7mi\u015f olur. Fakat Az\u0131nl\u0131k Ta\u015f\u0131y\u0131c\u0131lar b\u00f6l\u00fcm\u00fcndede anlatt\u0131\u011f\u0131m\u0131z gibi diyota ters gerilim uyduland\u0131\u011f\u0131nda diyot yal\u0131t\u0131mda iken \u00e7ok k\u00fc\u00e7\u00fck derecede bir ak\u0131m ge\u00e7er. Bunada “S\u0131z\u0131nt\u0131 Ak\u0131m\u0131” ad\u0131 verilir. Bu istenmeyen bir durumdur.<\/p>\n

2 – Zener Diyot :<\/strong><\/p>\n

Zener diyotlar normal diyotlar\u0131n delinme gerilimi noktans\u0131ndan faydalan\u0131larak yap\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Zener diyot do\u011fru polarmada normal diyot gibi \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Ters polarmada ise zener diyota uygulanan gerilim “Zener Voltaj\u0131” ‘n\u0131n alt\u0131nda ise zener yal\u0131t\u0131ma ge\u00e7er. Fakat bu voltaj\u0131n \u00fczerine \u00e7\u0131k\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda zener diyotun \u00fczerine d\u00fc\u015fen gerilim zener voltaj\u0131nda sabit kal\u0131r. \u00dczerinden ge\u00e7en ak\u0131m de\u011fi\u015fken olabilir. Zenerden arta kalan gerilim ise zenere seri ba\u011fl\u0131 olan direncin \u00fczerine d\u00fc\u015fer. \u00dcretici firmalar 2 volttan 200 volt de\u011ferine kadar zener diyot \u00fcretirler. Zener diyotlar voltaj\u0131 belli bir de\u011ferde sabit tutmak i\u00e7in yani reg\u00fcle devrelerinde kullan\u0131l\u0131r. Yan tarafta zener diyotun simgesi, d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc ve ters polarmaya kar\u015f\u0131 tepkisi g\u00f6r\u00fclmektedir.<\/p>\n

3 – Tunel Diyot :<\/strong><\/p>\n

Saf silisyum ve Germanyum maddelerine dafazla katk\u0131 maddesi kat\u0131larak Tunel diyotlar imal edilmektedir. Tunel diyotlar ters polarma alt\u0131nda \u00e7al\u0131\u015f\u0131rlar. \u00dczerine uygulanan gerilim belli bir seviyeye ula\u015fana kadar ak\u0131m seviyesi artarak ilerler. Gerilim belli bir seviyeye ula\u015ft\u0131ktan sonrada \u00fczerinden ge\u00e7en ak\u0131mda d\u00fc\u015f\u00fc\u015f g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Tunel diyotlar bu d\u00fc\u015f\u00fc\u015f g\u00f6sterdi\u011fi b\u00f6lge i\u00e7inde kullan\u0131l\u0131rlar. Tunel diyotlar y\u00fcksek frekansl\u0131 devrelerde ve osilat\u00f6rlerde kullan\u0131l\u0131r. Yan tarafta tunel diyotun sembol\u00fc ve d\u0131\u015f g\u00f6r\u00fcn\u00fc\u015f\u00fc g\u00f6r\u00fclmektedir.<\/p>\n

4 – Varikap Diyot :<\/strong><\/p>\n

Bu devre eleman\u0131n\u0131 size anlatabilmem i\u00e7in ilk \u00f6nce \u00f6n bilgi olarak size kondansat\u00f6rden bahsetmem gerekecek. Kondansat\u00f6r\u00fcn mant\u0131\u011f\u0131, iki iletken aras\u0131nda bir yal\u0131tkan olmas\u0131d\u0131r. Ve bu kondansat\u00f6rdeki iletkenlerin aras\u0131ndaki uzakl\u0131k art\u0131r\u0131larak ve azalt\u0131larak kapasitesi de\u011fi\u015ftirilen kondasat\u00f6rler mevcuttur. Fakat bunlar\u0131n bir dezanataj\u0131 var ki bu da \u00e7ok maliyetli olmas\u0131, \u00e7ok yer kaplamas\u0131 ve elle kumanda edilmek zorunda olmas\u0131. Bu kondansat\u00f6r t\u00fcr\u00fcne “Variable Kondansat\u00f6r” diyoruz. \u015eimdi varible kondansat\u00f6rlere her konuda \u00fcst\u00fcn gelen bir rakip olan “Varikap Diyotu” anlataca\u011f\u0131m. Varikap diyot, uclar\u0131na verilen gerilime oranla kapasite de\u011fi\u015ftiren bir ayarl\u0131 kondansat\u00f6rd\u00fcr ve ters polarma alt\u0131nda \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Boyut ve maliyet olarak variable kondansat\u00f6rlerden \u00e7ok \u00e7ok kullan\u0131\u015fl\u0131d\u0131r. Diyot konusunda g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz gibi diyot da kondansat\u00f6r gibi iki yar\u0131 iletken maddenin aras\u0131nda n\u00f6tr b\u00f6lge yani yal\u0131tkandan olu\u015fur.Yan tarafta g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc gibi \u00fczerine uygulanan ters polarma gerilimi artt\u0131\u011f\u0131 taktirde aradaki n\u00f6tr b\u00f6lge geni\u015fliler. Bu da iki yar\u0131 iletkenin aralar\u0131ndaki mesafeyi artt\u0131r\u0131r. B\u00f6ylece diyotun kapasitesi d\u00fc\u015fer. Gerilim azalt\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda ise tam tersi olarak n\u00f6tr b\u00f6lge daral\u0131r ve kapasite artar. Bu eleman televizyon ve radyolar\u0131n otomatik aramalar\u0131nda kullan\u0131l\u0131r.<\/p>\n

5 – \u015eotki (Schottky) Diyot :<\/strong><\/p>\n

Normal diyotlar \u00e7ok y\u00fcksek frekanslarda \u00fczerine uygulanan gerilimin y\u00f6n de\u011fi\u015ftirmesine kar\u015f\u0131l\u0131k veremezler. Yani iletken durumdan yal\u0131tkan duruma veya yal\u0131tkan durumdan iletken duruma ge\u00e7emezler. Bu h\u0131zl\u0131 de\u011fi\u015fimlere cevap verebilmesi i\u00e7in \u015fotki diyotlar imal edilmi\u015ftir. \u015eotki diyotlar normal diyotun n ve p maddelerinin birle\u015fim yezeyinin platinle kaplanmas\u0131ndan meydana gelmi\u015ftir. Birle\u015fim y\u00fczeyi platinle kaplanarak ortadaki n\u00f6tr b\u00f6lge inceltilmi\u015f ve ak\u0131m\u0131n n\u00f6tr b\u00f6lgeyi a\u015fmas\u0131 kolayla\u015ftr\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.<\/p>\n

6 – Led Diyot :<\/strong><\/p>\n

Led \u0131\u015f\u0131k yayan bir diyot t\u00fcr\u00fcd\u00fcr. Lede do\u011fru polarma uyguland\u0131\u011f\u0131nda p maddesindeki oyuklarla n maddesindeki elektronlar birle\u015fim y\u00fczeyinde n\u00f6trle\u015firler. Bu birle\u015fme an\u0131nda ortaya \u00e7\u0131kan enerji \u0131\u015f\u0131k enerjisidir. Bu \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131n g\u00f6zle g\u00f6r\u00fclebilmesi i\u00e7in ise p ve n maddelerinin birle\u015fim y\u00fczeyine “Galyum Arsenid” maddesi kat\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r. Ledlerin, ye\u015fil, k\u0131rm\u0131z\u0131, sar\u0131 ve mavi olmak \u00fczere 4 \u00e7e\u015fit renk se\u00e7ene\u011fi vard\u0131r.<\/p>\n

7 – \u0130nfraruj Led :<\/strong><\/p>\n

\u0130nfraruj led, normal ledin birle\u015fim y\u00fczeyine galyum arsenid maddesi kat\u0131lmam\u0131\u015f halidir. Yani g\u00f6r\u00fcnmez (mor \u00f6tesi) \u0131\u015f\u0131kt\u0131r. infraruj ledler televizyon veya m\u00fczik setlerinin kumandalar\u0131nda, kumandan\u0131n g\u00f6ndedi\u011fi frekans\u0131 televizyon veya m\u00fczik setine iletmek i\u00e7in kullan\u0131l\u0131r. Televizyon veya m\u00fczik setinde ise bu frekans\u0131 alan devre eleman\u0131na “Foto Diyot” denir. \u0130nfraruj led ile normal ledin sembolleri ayn\u0131d\u0131r.<\/p>\n

8 – Foto Diyot :<\/strong><\/p>\n

Foto diyotlar ters polarma alt\u0131nda kullan\u0131l\u0131rlar. Do\u011fru polarmada normal diyotlar gibi iletken, ters polarmada ise n ve p maddelerinin birle\u015fim y\u00fczeyine \u0131\u015f\u0131k d\u00fc\u015fene kadar yal\u0131tkand\u0131r. Birle\u015fim y\u00fczeyine \u0131\u015f\u0131k d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcnde ise birle\u015fim y\u00fczeyindeki elektron ve oyuklar a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kar ve bu \u015fekilde foto diyot \u00fczerinden ak\u0131m ge\u00e7meye ba\u015flar. Bu ak\u0131m\u0131n boyutu yakla\u015f\u0131k 20 mikroamper civar\u0131ndad\u0131r. Foto diyot televizyon veya m\u00fczik setlerinin kumanda al\u0131c\u0131lar\u0131nda kullan\u0131l\u0131r.<\/p>\n

9 – Optokupl\u00f6rler :<\/strong><\/p>\n

Optokuplorler i\u00e7inde bir adet foto diyot ve bir adet de infaruj led bar\u0131nd\u0131ran bir elektronik devre eleman\u0131d\u0131r. Bu infaruj led ve foto diyotlar optokupl\u00f6r\u00fcn i\u00e7erisine birbirini g\u00f6recek \u015fekilde yerle\u015ftrilmi\u015flerdir. \u0130nfraruj ledin uclar\u0131na verilen sinyal aynen foto diyotun uclar\u0131ndan al\u0131n\u0131r. Fakat foto diyotun u\u00e7lar\u0131ndaki sinyal \u00e7ok \u00e7ok d\u00fc\u015f\u00fck oldu\u011fu i\u00e7in bir y\u00fckselte\u00e7le y\u00fckseltilmesi gerekir. Bu devre eleman\u0131n\u0131n kullan\u0131m amac\u0131 ise bir devreden di\u011fer bir devreye, elektriksel bir ba\u011flant\u0131 olmaks\u0131z\u0131n bilgi iletmektir. Aradaki ba\u011flant\u0131 \u0131\u015f\u0131ksal bir ba\u011flant\u0131d\u0131r.<\/p>\n

 <\/p>\n

\u0130yi \u00c7al\u0131\u015fmalar \ud83d\ude42<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

  1 – Diyot : Diyot tek y\u00f6ne elektrik ak\u0131m\u0131n\u0131 ileten bir devre eleman\u0131d\u0131r. Diyotun…<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":547,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[21,22],"tags":[138,160,52],"aioseo_notices":[],"featured_image_urls":{"full":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"thumbnail":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5-150x150.jpg",150,150,true],"medium":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5-300x202.jpg",300,202,true],"medium_large":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"large":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"1536x1536":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"2048x2048":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"covernews-slider-full":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"covernews-slider-center":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"covernews-featured":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"covernews-medium":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false],"covernews-medium-square":["https:\/\/devrearsivi.com\/wp-content\/uploads\/2013\/07\/diyot5.jpg",322,217,false]},"author_info":{"display_name":"Ferhat \u00c7elik","author_link":"https:\/\/devrearsivi.com\/author\/94ferhat\/"},"category_info":"Ders Notlar\u0131<\/a> Malzeme Bilgisi<\/a>","tag_info":"Malzeme Bilgisi","comment_count":"0","_links":{"self":[{"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/545"}],"collection":[{"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=545"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/545\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":548,"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/545\/revisions\/548"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/547"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=545"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=545"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/devrearsivi.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=545"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}